Amerikan Psikoloji Birliğinin psikolojik dayanıklılık konusunda verdiği tavsiyeler, bizim dayanıklılığımızı geliştirmemiz için yapabileceklerimize ışık tutuyor. Burada bazılarına değineceğimiz dayanıklılığı destekleyen ve geliştiren tutum ve davranışlar üzerine farkındalık geliştirmek, zamanla kendi kaynaklarımızı daha etkin devreye sokmamıza yardımcı olabilir.
1. Bağlantılar kurma: Aile üyeleri, arkadaşlar ve diğerleriyle yakın ve iyi ilişkiler kurmak önemlidir. Sizi önemseyen ve dinlemeyi isteyen kişilerin yardım ve desteğini kabul etmek, dayanıklılığı güçlendirir. Bazı insanlar sivil toplum gruplarında, güven temelli organizasyonlarda ve çeşitli gruplarda yer alarak aktif olarak sosyal destek sağlarlar; çevrelerine umudu geliştirme konusunda yardım edebilirler. Diğer insanlara ihtiyaçları konusunda yardım etme de dayanıklılığa ayrıca yarar sağlamaktadır.
2. Krizleri aşılmaz sorunlar olarak görmekten kaçınma: Gerçeği değiştiremezsiniz, yüksek ihtimalle yaşamda stresli olaylar gerçekleşir ancak bu olayları nasıl yorumlayacağınızı ve nasıl tepki vereceğinizi değiştirebilirsiniz. Gelecekteki koşulların nasıl daha iyi olabileceği üzerine şimdinin ötesinde bakmaya çalışın. Zorlayıcı durumlarla ilgilendiğiniz gibi, hangi incelikli yolların sizi biraz daha iyi hissettireceğine dikkat edin.
3. Değişimi yaşamın bir parçası olarak kabul etme Yaşanabilecek aksilikler sebebiyle, kesin amaçlar ulaşılır olmayabilir. Değiştirilemeyen olayları kabul etmek, değiştirebileceğiniz durumlara odaklanmanıza yardımcı olur.
4. Amaçlarına doğru ilerleme: Kendinize bazı gerçekçi amaçlar geliştirin. Başarı ihtimali küçük görünse bile, düzenli olarak o konu üzerine bir şey yapın ki bu sizin amaçlarınız doğrultusunda hareket etmenize olanak sağlasın. Başarılamaz görünen hedeflere odaklanmak yerine, kendinize ‘bugün üstesinden gelebileceğimi bildiğim, gitmek istediğim yönde hareket etmeme yardım eden şey nedir? ‘diye sorabilirsiniz.
5. Kararlı eylemlerde bulunma: Aksilik durumlarında yapabildiğiniz kadarını yapın. Daha doğrusu, sorunlardan ve stresörlerden tamamen ayrışıp; uzaklaşmalarını umarak kararlı bir biçimde eylemlerinize devam edin.
6. Kendini keşif için fırsatlar arama: İnsanlar yaşadıkları kayıplarla birlikte çoğunlukla kendileri hakkında bir şeyler öğrenir ve mücadelelerinin bir sonucu olarak kendilerini olgunlaşmış olarak bulabilirler. Çeşitli trajedi ve zorluklar yaşayan birçok insan daha iyi ilişkilere sahip olduğunu; savunmasız hissediyorken bile daha büyük bir güçlülük ve artan kendilik değeri duygusu, daha fazla gelişmiş maneviyat, tinsellik ve yaşam değerinde artış hissettiğini, yaşamdan aldığı zevkin arttığını ifade etmektedir.
7. Kendine ilişkin pozitif bakış açısı besleme: Problem çözmede kendi yeteneğinize güven geliştirin ve dayanıklılığınızı inşa etmeye yardım eden becerilerinize güvenin.
8. Durumları perspektif içine koyma: Çok acı verici olaylarla yüzyüze geldiğiniz zamanlarda bile; stresli durumu geniş bir bağlam içinde görmeye çalışın ve uzun vadeli bakış açınızı koruyun. Durumu orantısız biçimde abartmaktan kaçının.
9. Umutlu bakış açısını sürdürme: İyimser bakışaçısı, yaşamınızda iyi şeyler olabileceğini umut etmeyi sağlar. Korktuklarınız hakkında endişelenmek yerine ne istediğinizi görmeye çalışın.
10. Kendinizle ilgilenme: Kendi ihtiyaçlarınıza ve duygularınıza odaklanın. Sizi eğlendiren ve rahatlatan etkinliklere katılın. Düzenli egzersiz yapın. Dayanıklılık gerektiren durumlarla uğraşırken, kendinizle ilgilenmeniz zihninizi ve bedeninizi korumaya yardımcı olur.
Çeviren: Esra Arda
Kaynakça: The Road To Resilience. American Psychological Association
*Yazar ismi ve kaynak verilmeden kullanılamaz.